Redukcja masy ciała polega na zwiększeniu wydatkowania energii kosztem energii przyjmowanej.
Deficyt kaloryczny jest niezbędny, aby zredukować masę ciała – ale zwiększenie aktywności fizycznej nie każdemu pomoże przyspieszyć efekt odchudzania. Pewnie pomyślisz: Ale jak to – przecież aktywność fizyczna zwiększa deficyt kaloryczny, więc aby się odchudzić, należy chociaż pobiegać co rano. Faktem, jest, że aktywność fizyczna, zwłaszcza trening oporowy wysmukla ciało i zapewnia lepszy jego wygląd poprzez wpływ na tkankę mięśniową. Związek aktywności fizycznej oraz redukcja masy ciała jest w dużej mierze zależny od genetyki. Każdy w swoim otoczeniu ma kogoś, komu wystarczy rozpoczęcie regularnych ćwiczeń i już widać po nim zmiany w sylwetce. Znamy prawdopodobnie również kogoś, kto ćwiczy regularnie od kilku lat, a spektakularnej poprawy sylwetki na korzyść redukcji tkanki tłuszczowej wciąż nie widać.
Od czego zależy prędkość z jaką zachodzi redukcja masy ciała?
Zmiany na poziomie genetycznym mają związek z predyspozycją do wydatkowania energii podczas aktywności fizycznej. Odpowiedzialne są za to głównie geny MC4R, SH2B1 I ADRB3.
Znajdujące się na błonach komórek tłuszczowych (adipocytach) białko receptorowe beta-2 adrenergiczne jest produktem genu ADRB2. Działanie katecholamin takich jak adrenalina, noradrenalina i dopamina umożliwia spalanie tłuszczu i wyprodukowanie energii. Obecne w tym genie polimorfizmy mogą wpływać na osłabienie aktywności tych receptorów. W konsekwencji może zwiększać to ryzyko wystąpienia otyłości brzusznej. Doprowadzić to może również do tendencji do nadmiernej masy ciała utrzymującej się już od wczesnego dzieciństwa. Okazuje się, że trudności w utracie wagi pomimo niskokalorycznej diety i regularnej aktywności fizycznej mają otyli mężczyźni posiadający genotyp z alleleami G. W przypadku kobiet ryzyko to wzrasta w jeszcze większym stopniu.
W przypadku allelu genu ADRB3 leżącego na chromosomie 8 (rs4994) u nosicieli co najmniej jednego allelu C redukcja masy ciała jest efektywniejsza w stosunku do osób z genotypem TT – pod warunkiem włączenia aktywności fizycznej. Natomiast u osób z genotypami TC lub CC redukcja tkanki tłuszczowej pod wpływem włączenia aktywności fizycznej jest dwukrotnie wyższa w porównaniu do osób z genotypem TT.
Czy sport zawsze przyspiesza utratę masy ciała?
Jednakże w przypadku genotypu CC dotyczącym genu ADRB2, leżącego na chromosomie 5, zwiększenie aktywności fizycznej nie wpływa na skuteczność redukcji masy ciała. W związku z tym dla osoby posiadającej ten genotyp, podstawowe znaczenie dla redukcji masy ciała będzie miało wprowadzenie odpowiedniej diety o ujemnym bilansie kalorycznym.
W tym kontekście zaobserwowano również znaczenie polimorfizmu w genie PPARG. Osoby otyłe z wariantem GG dużo wolniej redukują masę ciała podczas aktywności. Wariant ten koreluje z występowaniem otyłości u mężczyzn. Warto przypomnieć, że PPARG ma związek również z gorszym metabolizmem tłuszczów nasyconych w diecie.
Niezależnie od polimorfizmów w wymienionych genach należy pamiętać, że aktywność fizyczna ma ogromne znaczenie dla zdrowia. Nie należy z niej rezygnować. Jednakże poznanie swojego genotypu – pozwoli zaplanować dietę i aktywność fizyczną. Wyznaczenie celu idealnie dopasowanego do naszych potrzeb może pomóc oszczędzić czas w drodze do osiągnięcia sylwetkowych I zdrowotnych celów.
