Czy wiesz, że niezależnie od ilości spożywanego beta-karotenu z diety – możesz mieć ryzyko niedoboru witamina A?
Co mogą mieć z tym wspólnego predyspozycje genetyczne? Sprawdź!
Jaką funkcję pełnią witaminy i minerały w organizmie?
Witaminy i składniki mineralne pełnią bardzo ważną funkcję regulacyjną w organizmie, odpowiadając między innymi za prawidłowy przebieg złożonych procesów biochemicznych. Ich niedobór może skutkować zaburzoną homeostazą, czyli trudnościami w utrzymaniu swoistej równowagi w organizmie człowieka. Prawidłowo zbilansowana dieta – w przypadku osób zdrowych – powinna pokrywać zapotrzebowanie na podstawowe składniki odżywcze. Istnieją jednak pewne predyspozycje genetyczne, które mogą zmieniać metabolizm witamin i składników mineralnych na wielu jego etapach. Pierwszy z nich polega na przekształcaniu nieaktywnych form witamin do postaci czynnych biologicznie. W drugim zaś, problem może dotyczyć zaburzeń procesów wchłaniania oraz transportu międzykomórkowego. Wszystkie te procesy mogą wpływać na zmienione zapotrzebowanie na poszczególne składniki odżywcze.
Witamina – co o niej wiemy?
Witamina A jest związkiem rozpuszczalnym w tłuszczach. Odgrywa znaczącą rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego i rozrodczego. Prekursorem witaminy A jest związek o nazwie beta-karoten, którego źródłem są owoce i warzywa o pomarańczowo-zielonym zabarwieniu. W organizmie człowieka beta-karoten zostaje przekształcony do aktywnej metabolicznie postaci witaminy A, czyli retinolu. Badania dowodzą, że niektóre osoby mogą odznaczać się zaburzoną konwersją beta-karotenu do retinolu na skutek polimorfizmu w genie BCOM1. W następstwie tego, mogą rozwinąć się objawy niedoboru tego związku w organizmie.
Przykładowo, osoby posiadające genotyp CC [rs7501331] odznaczają się prawidłową konwersją beta-karotenu do retinolu (aktywnej postaci witaminy A). Genotyp ten wskazuje na prawidłowy metabolizm witaminy Przy standardowej diecie zatem, osoby z tym genotypem nie są narażone na jej niedobory w organizmie. Dla osób z takim wynikiem optymalne jest spożywanie witaminy A w diecie. Według aktualnych polskich norm zalecane dzienne spożycie to 800 mcg na dobę). Częstość występowania takiego genotypu w populacji europejskiej to 71,68%. Publikacje naukowe skupiają swoją uwagę na genetyce i potwierdzają, że ekspresja genów ma określony wpływ.
Natomiast wariant AT w przypadku poliorfizmu w genie BCOM1 [rs7501331] wskazuje na problemy z prawidłowym metabolizmem witaminy A, w stosunku do ogólnej populacji. Osoby z tym genotypem mogą być narażone na jej niedobory w organizmie. Osoby będące nosicielami pojedynczego allela T odznaczają się zmniejszoną o 32% konwersją beta-karotenu do retinolu (aktywnej postaci witaminy A) w stosunku do osób z genotypem AA (p<0,001). Genotyp AA wskazuje na prawidłowy metabolizm witaminy A. Osoby z tym genotypem mogą mieć znaczne problemy w zaopatrzeniu organizmu w witaminę A, nawet przy wysokim spożyciu warzyw i owoców bogatych w jej formę pośrednią, czyli beta-karoten. Osoby z tym genotypem powinny rozważyć zwiększenie spożycia produktów będących źródłem witaminy A (np. jaja, masło, tłuste ryby, pełnotłusty nabiał).
W przypadku diety wegańskiej należy rozważyć regularne kontrolowanie poziomu witaminy A i rozważyć jej suplementowanie.
Gdy poprzedni analizowany polimorfizm (rs7501331) ma wynik CT lub TT, to w połączeniu z wynikiem AT w rs7501331 może to powodować obniżoną konwersję beta-karotenu do retinolu nawet o 69%.
Sprawdź, jak to jest dokładnie w TWOIM przypadku, wykonując analizę genetyczną OGEN.PL!
