Łuszczyca to przewlekła, nawracająca choroba zaliczana do chorób autoimmunizacyjnych, w której procesy zapalne charakteryzują się obecnością objawów skórnych (łuszczących się grudkowych wykwitów) i stawowo-ścięgnistych. Choroba ta jest częstą przyczyną problemów dermatologicznych – dotyka 2–4% populacji w Europie i Stanach Zjednoczonych, rzadziej występuje w Azji i Afryce. Przyczyna łuszczycy nie jest jeszcze w pełni wyjaśniona. Niewątpliwie jednak ważną rolę odgrywa tu podłoże genetyczne, konkretnie ekspresja genów (m.in. polimorfizm genu HLA-C) oraz podłoże immunologiczne (komórki Langerhansa oraz limfocyty T pomocnicze, zwłaszcza Th1, Th17).
Łuszczyca jest schorzeniem niezakaźnym i niezłośliwym. Cechuje się przewlekłym przebiegiem z tendencją do samoistnego ustępowania (remisji) i nawrotów. Pierwszy wysiew zmian może wystąpić w każdym wieku. Dostrzega się jednak, że szczyt zachorowań przypada na drugą i trzecią dekadę życia.
Łuszczyca ma kilka charakterystycznych lokalizacji. Klasyczne miejsca występowania to łokcie i kolana, a także owłosiona skóra głowy.
Łuszczyca wpływa na jakość życia pacjentów. Pacjenci przeżywają silne negatywne emocje związane z wyglądem zmienionej chorobowo skóry, często popadając w depresję.
W leczeniu żywieniowym łuszczycy skuteczne są: witamina D, B12, selen oraz kwasy omega 3. Kwasy omega 3 zmniejszają swędzenie i zaczerwienie skóry dotkniętej zmianami łuszczycowymi i poprawiają ocenę kliniczną w skali PASI. Podawanie domięśniowe witaminy B12 w dawce 1000mg przez 10 dni, a następnie kontynuowanie suplementacji w dawce podtrzymującej pozwoliło na zmniejszenie zmian łuszczycowych u 32% chorych. Suplementacja selenem w połączeniu z koenzymem Q10 oraz witaminą E inicjuje poprawę kliniczną w przypadku ciężkich zmian łuszczycowych. Zmniejszenie nasilenia objawów w postaci złuszczania płytek, dystrofii paznokci czy bólów stawów (p<0,05).
Profilaktyka i leczenie:
1. Ograniczenie oraz unikanie czynników zaostrzających zmiany łuszczycowe: papierosy, alkohol, nadwaga, brak aktywności fizycznej, stres.
2. Doustna suplementacja*:
Szczególnie korzystne w leczeniu żywieniowym łuszczycy są witamina D, B12, selen oraz kwasy omega-3.
– Kwasy omega-3 zmniejszają swędzenie i zaczerwienie skóry dotkniętej zmianami łuszczycowymi. Dodatkowo odnotowuje się poprawę kliniczną ocenianą na podstawie skali PASI.
– Witamina D – poprawa kliniczna w łuszczycy odnotowana na podstawie skali PASI (18,4 do 9,7 w okresie 6 miesięcy i 7,8 po 24 miesiącach suplementacja 0,5 μg kalcitrolu (p<0.001)).
– Witamina B12 – Podawanie domięśniowe witaminy B12, a następnie kontynuowanie suplementacji w dawce podtrzymującej pozwoliło na zmniejszenie zmian łuszczycowych u 32% chorych.
– Selen – Suplementacja selenem w połączeniu z koenzymem Q10 oraz witaminą E inicjuje poprawę kliniczną w przypadku ciężkich zmian łuszczycowych. Zmniejszenie nasilenia objawów w postaci złuszczania się płytek, dystrofii paznokci czy bólów stawów(p <0,05).
3. Leczenie farmakologiczne*:
– Kombinacje miejscowych preparatów (retinoidów, analogów witaminy D) w połączeniu z fototerapią UVB. Jest to są podstawowa terapia w przypadku pojawiających się zmian łuszczycowych. Niezbędna jest stała opieka dermatologa.
W przypadku ciężkiej łuszczycy wykorzystywana jest wielokierunkowa terapia oparta na fototerapii, podawaniu leków immunosupresyjnych . Wyróżniamy wśród nich metotreksat, cyklosporyna. Polega również na leczeniu biologicznym polegającym na podawaniu anty-TNF (adalimumab, etanercept i Infliksymab) i czynników anty-IL-12 / IL-23 (ustekinumab).
3. Pielęgnacja skóry
Zabiegi wspomagające usunięcie łusek, a następnie hamujące dalszą proliferację naskórka (kwas salicylowy, dziegcie, sterydy miejscowe). Łączy się je z zastosowaniem preparatów nawilżających z mocznikiem oraz emolientami stanowią dodatkowe wsparcie w walce z łuszczycą.
