Kofeina to substancja aktywna kawy, bez której większość ludzi nie wyobraża sobie poranka. Z drugiej strony, mała czarna ma jednak też wielu przeciwników. Dlaczego? Wokół spożywania kawy, a konkretniej zawartej w niej kofeiny, narosło bowiem wiele mitów. Najbardziej cenioną cechą kofeiny są jej właściwości pobudzające – z tego względu często sięgają po nią osoby czujące zmęczenie. Pomimo wieloletnich, rozległych badań dotyczących bezpieczeństwa spożywania kofeiny, nadal możemy spotkać się z wieloma błędnymi opiniami na jej temat. Dziś postaramy się pokazać, które z nich zawierają w sobie ziarno prawdy, a które są kompletnie nieuzasadnione.
Kofeina może prowadzić do uzależnienia -> PRAWDA!
Kofeina jest najbardziej rozpowszechnionym środkiem stymulującym na świecie, oddziałuje na nasz układ nerwowy. To alkaloid, który występuje w wielu roślinach: kawie, herbacie, yerba mate, guaranie czy kakao.
Przyjmowana w zbyt dużych (!) dawkach kofeina może spowodować uzależnienie fizyczne, a nawet psychiczne. O nałogu decyduje bowiem nie tylko liczba wypijanych filiżanek kawy, ale i nasze wewnętrzne nastawianie.
Objawy uzależnienia od kofeiny to między innymi: chroniczne zmęczenie, otępienie, a nawet stany lękowe czy niepokój. Osoby uzależnione dotykają także dolegliwości żołądkowo-jelitowe oraz obniżony apetyt. Niestety, często nie są one łączone z przyjmowaniem kofeiny, co prowadzi do pomyłek diagnostycznych i niepowodzeń w leczeniu.
Picie kawy wpływa na występowanie chorób serca -> MIT!
Naukowcy wielokrotnie już potwierdzili, że kofeina nie podwyższa ryzyka zachorowania na chorobę niedokrwienną serca. A z najnowszych doniesień wynika, że przy umiarkowanym spożyciu działa kardioprotekcyjnie. Dodatkowo, nie wpływa także na poziomu cholesterolu ani nie powoduje zaburzeń rytmu serca.
Owszem, u osób wrażliwych na kofeinę po wypiciu filiżanki kawy obserwuje się podwyższenie wartości ciśnienia tętniczego. Wzrost ten jest jednak podobny do takiego, do którego dochodzi przy normalnej aktywności fizycznej.
Warto jednak, aby osoby z nadciśnieniem zasięgnęły opinii swojego lekarza, co do zalecanej dla nich dawki kofeiny.
Kofeina pobudza organizm -> PRAWDA!
Kofeina ma właściwości pobudzające – działa na korę mózgową. Powoduje lepsze skupienie uwagi, poprawia logiczne myślenie, pamięć, a nawet samopoczucie. Jest to oczywiście efekt krótkotrwały i wraz z wydalaniem kofeiny z naszego organizmu -zanika. Średni czas półtrwania omawianej substancji w organizmie wynosi około 4 godzin. Warto mieć świadomość, że każdy z nas ma jednak inną wrażliwość na kofeinę – np. osoby uzależnione od nikotyny metabolizują ją szybciej.
Kofeina zwiększa ryzyko wystąpienia osteoporozy -> MIT
Owszem, można spotkać się z badaniami, które wykazują, że utrata wapnia wraz z moczem ma związek z przyjmowaniem kofeiny. Dzieje się tak ze względu na jej właściwości moczopędne. Natomiast wzrost wydalania wapnia jest minimalny i przy umiarkowanym spożyciu kofeiny w żadnym wypadku nie wpływa ani na poziom wapnia w organizmie, ani na gęstość kości.
Spożywanie kofeiny nie ma żadnych plusów -> MIT!
Wielokrotnie już potwierdzono, że kofeina wydłuża czas koncentracji, poprawia pamięć i logiczne myślenie. Wypicie filiżanki małej czarnej pomaga w zwalczaniu uczucia senności oraz pozytywnie wpływa na polepszenie samopoczucia.
Nie sposób nie wspomnieć również o antyoksydantach, którym przypisuje się działanie zapobiegające chorobie niedokrwiennej serca i nowotworom, a które to występują w składzie większości napojów zawierających kofeinę.
Znane są również badania, które sugerują, że kofeina może być przydatna w leczeniu reakcji alergicznych, ponieważ zmniejsza stężenie histaminy.
Kolejnym potwierdzonym faktem jest informacja, że u niektórych astmatyków kofeina może zmniejszać nasilenie objawów choroby.
Kobiety w ciąży i planujące ciążę powinny unikać kofeiny -> MIT!
Przeprowadzono wiele badań, oceniających skutki spożywania napojów zawierających kofeinę na parametry związane z płodnością oraz ciążą. Wyniki tych testów zgodnie potwierdzają, że umiarkowane dawki kofeiny nie są groźne ani dla kobiet w ciąży, ani dla ich nienarodzonych dzieci. Nie odnotowano również zmniejszenia szansy zajścia w ciążę u kobiet pijących regularnie kawę czy inne napoje zawierające kofeinę.
Każdy ma inną wrażliwość na kofeinę -> PRAWDA
Większość osób poczuje się źle, jeśli wypije zbyt dużo kawy i nie ma w tym nic dziwnego. Niektórzy jednak wykazują o wiele większą wrażliwość na kofeinę i już po jednej filiżance będą zmagać się z nieprzyjemnymi dolegliwościami. Zamiast przypływu energii, poczują zmęczenie i rozdrażnienie. Jeśli po wypiciu kawy czujesz się podobnie, warto to sprawdzić ponieważ dla osób z większą wrażliwością na kofeinę zaleca się indywidualne dostosowanie dziennej dawki. Wykonanie analizy DNA rozwieje Twoje wątpliwości i odpowie na pytanie czy posiadasz predyspozycje do nietolerancji kofeiny.
Po wielu latach badań i testów nie stwierdzono związku między spożywaniem kofeiny w umiarkowanych ilościach, a jakimkolwiek zagrożeniem dla zdrowia. Co jednak oznaczają umiarkowane ilości? Według Instytutu Żywności i Żywienia umiarkowane spożycie kofeiny oznacza dawkę nie przekraczającą 300 mg dziennie, co przekłada się na 4 filiżanki kawy rozpuszczalnej. Oczywiście nie dla każdego – szczególną ostrożność powinny zachować osoby wrażliwe na kofeinę, młodzież, osoby ze schorzeniami wątroby, chorobą wieńcową czy wspomnianym nadciśnieniem.
