Mleko i produkty mleczne są obecne w naszej diecie praktycznie codziennie. Warto zastanowić się nad jakością oraz wartościami odżywczymi tak często spożywanego produktu. W ostatnich latach na sklepowych półkach znalazło się również wiele alternatyw dla klasycznego mleka krowiego. Które mleko jest najzdrowsze? Poniższe porównanie składów z pewnością ułatwi wybór.
MLEKO KROWIE
Jest źródłem wysoko przyswajalnego wapnia, w szklance pełnotłustego mleka krowiego znajduje się około 276 mg wapnia, w szklance mleka sojowego, dla porównania, już tylko 61 mg wapnia i zwykle jest ono sztucznie dodane. Wśród składników tego napoju znajdziemy również pełnowartościowe białko oraz witaminy z grupy B, zwłaszcza kobalaminę i ryboflawinę – ich dzienne zapotrzebowanie zapewnią nam dwie szklanki tego mleka. Tłuszcz mleczny zawiera również karotenoidy, witaminę C i D oraz sprzężony kwas linolowy zapobiegający cukrzycy i chorobom zwyrodnieniowym, a także stymulujący procesy metaboliczne. Wyżej wymienione składniki dotyczą jedynie mleka w czystej postaci, nieprzetworzonego, bez konserwantów czy stabilizatorów. Skład mleka różni się w zależności od diety zwierzęcia, czy też rasy lub etapu laktacji.
MLEKO KOZIE
Mleko kozie ma mniej laktozy niż krowie, u alergików może zmniejszyć dolegliwości żołądkowe i skórne związane z tą nietolerancją. W składzie mleka znajdziemy witaminy wspomagające odporność, takie jak A, D i C oraz witaminy z grupy B (B1,B2,B3,B5,B12), a także wiele ważnych dla zdrowia i prawidłowego funkcjonowania pierwiastków: cynk, magnez, fosfor, miedź, potas, wapń (kozie sery są najbogatszym źródłem wapnia spośród wszystkich produktów spożywczych), żelaza, selen, mangan i sód. Według badań regularne spożywanie mleka koziego chroni przed ryzykiem wystąpienia anemii, demineralizacji kości oraz chorób związanych z gospodarką mineralną. Struktura chemiczna mleka koziego jest bardzo zbliżona do struktury mleka młodej mamy, jednak nie powinno się go używać do regularnego karmienia dzieci – z uwagi na wysoką zawartość składników mineralnych może obciążyć nerki.
NAPÓJ SOJOWY
Jest jednym z najpopularniejszych zamienników mleka krowiego, niestety często dosładzanym, dlatego należy wybierać to z napisem “bez dodatku cukru”. Jest źródłem wielu minerałów i witamin: potasu, wapnia, sodu, magnezu, żelaza, witamin z grupy B i E, lecytyny, fitoestrogenów i izoflawonów. W związku z zawartością nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 ma pozytywny wpływ na poziom cholesterolu we krwii, spożywanie go może zapobiec rozwojowi miażdżycy i chorób serca. Nadmierna ilość napoju sojowego w diecie może prowadzić jednak do uczulenia oraz negatywnie wpływać na pracę tarczycy, z powodu ograniczenia przyswajania i wykorzystywania jodu.
NAPÓJ MIGDAŁOWY
Podobnie do napoju sojowego, jest to produkt dosładzany. “Mleko” migdałowe ma słodki, orzechowy posmak i jedwabistą konsystencję. Zawarte w nim jednonienasycone tłuszcze są zdrowe dla naszego serca. Znajdziemy w nim również witaminy A, D, E i witaminy z grupy B, a także, wapń, magnez, potas, cynk, żelazo, selen, fosfor oraz foliany. Migdały mają właściwości alkalizujące, dlatego jeśli chcemy odkwasić nasz organizm warto sięgnąć właśnie po napój migdałowy. Pomoże również przy zaparciach, wzdęciach, problemach z trawieniem, nadkwasocie czy refluksie.
NAPÓJ KOKOSOWY
W kokosie znajdziemy wiele wartościowych i odżywczych składników, napój przygotowany na jego bazie jest bogaty w białko, błonnik, zdrowe tłuszcze, cynk, magnez, wapń, żelazo, potas, mangan oraz witaminę C, witaminy z grupy B, niacynę i kwas foliowy. Poza ciekawym smakiem, witaminami i minerałami, napój kokosowy zawiera kwas laurynowy. To bardzo zdrowy tłuszcz, który w ludzkim organizmie przekształcany jest w monolaurynę. Ma ona działanie przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i przeciwpierwotniakowe. W naturze kwas laurynowy występuje jedynie w kokosie i mleku matki.
NAPÓJ OWSIANY
Składa się przede wszystkim z wody i owsa, jednak jego zawartość nie przekracza zazwyczaj 10%. Napój często wzbogacany jest olejem roślinnym, dodatkami smakowymi: solą, inuliną, czy cukrem oraz witaminami. Jest bogaty w węglowodany, dlatego może wpływać negatywnie na poziom glukozy we krwi. W porównaniu z innymi “mlekami” roślinnymi zawiera więcej błonnika, ale również kalorii, za to mniej cennym aminokwasów. Napój owsiany, w przeciwieństwie do sojowego i orzechowego nie wywołuje alergii. Według producentów, do uprawy owsa nie wykorzystuje się praktycznie w ogóle herbicydów, dlatego napój owsiany uważa się za mniej skażony biologicznie.
Zgodnie z przepisami, mlekiem możemy nazwać tylko i wyłącznie wydzielinę gruczołów mlecznych ssaków, dlatego roślinne zamienniki mleka nazywane są napojami. Istnieje ich wiele więcej, możemy znaleźć napoje orkiszowe, ryżowe, czy orzechowe, tak samo jak tych pochodzenia odzwierzęcego: mleko owcze, mleko wielbłądzie. Wybór najzdrowszego z nich jest bardzo trudny, powinien być zgodny z preferencjami osoby spożywającej. Jeśli nie ograniczają nas nietolerancje pokarmowe warto włączyć do diety kilka różnych “mlek”, ale szeroki wybór pozwoli na to również osobom z nietolerancjami.
