Żelazo to mikroelement, który w organizmie występuje w ilości około 3-4g, jego zawartość procentowa w naszym organizmie to około 0,01%, pomimo to odgrywa bardzo ważną rolę w jego prawidłowym funkcjonowaniu.
ROLA
Żelazo organizmie odpowiada przede wszystkim za transport i magazynowanie tlenu, a także za przemianę żywności w energię. ⅔ żelaza znajduje się w naszej krwii i przenosi tlen z płuc do tkanek. Wykorzystywane jest w tworzeniu czerwonych krwinek przez szpik kostny, bierze udział w syntezie DNA, wspiera system immunologiczny w walce z wirusami i bakteriami. Żelazo odgrywa również znaczącą rolę w metabolizmie cholesterolu oraz detoksykacji szkodliwych substancji w wątrobie.
ŹRÓDŁA
W produktach spożywczych znajdują się dwa rodzaje żelaza:
- hemowe, w produktach pochodzenia zwierzęcego: mięso, podroby (wątróbka, nerki), jaja.
- niehemowe, w produktach pochodzenia roślinnego: natka pietruszki, suche nasiona roślin strączkowych, ciemne pieczywo.
Większą przyswajalnością charakteryzuje się żelazo hemowe.
NIEDOBÓR
Choć żelazo jest pierwiastkiem powszechnie występującym, szacuje się, że na jego niedobór cierpi około 2 mld ludzi na świecie. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podaje, że powodem około 1,5% zgonów jest anemia wywołana niedoborem żelaza. Choroba ta dotyka populacji wszystkich krajów, bez względu na poziom rozwoju, jednak w krajach wysokorozwiniętych znacznie rzadziej. Powodem jest spożywanie produktów wysoko przetworzonych oraz ograniczenie spożycia mięsa.
Objawy niedoboru żelaza:
- u niemowląt – pobudliwość, osłabienie rozwoju motorycznego i umysłowego
- u dzieci – drażliwość, apatia, osłabienie pamięci, koncentracji oraz zdolności uczenia się
- u młodzieży i dorosłych – depresja, migrena, astma, uszkodzenia śluzówki ust (zajady), zaburzenia żołądkowe i nieżyty przewodu pokarmowego, obniżenie sprawności fizycznej i odporności na infekcje
NADMIAR
Zatrucie żelazem lub przedawkowanie go, choć bardzo sporadycznie, jest możliwe. Przyczyną może być przedawkowanie preparatów zawierających ten pierwiastek lub zaburzenia metabolizmu i nadmierna absorpcja żelaza, których przyczyną mogą być wady genetyczne.
Warto zwrócić uwagę na sygnały naszego organizmu, ewentualnie sprawdzić poziom żelaza w organizmie i skonsultować wyniki z lekarzem. Ryzyko wystąpienia niedoborów można sprawdzić również za pomocą testu genetycznego.
