Zewsząd uderzają w nas reklamy: „Witamina D3 jest kluczowa dla naszego organizmu. Jej suplementacja jest konieczna!” lub „Witamina D pełni wiele istotnych funkcji, które umożliwiają prawidłowe funkcjonowanie naszego organizmu – musisz ją suplementować!” Jak jest w rzeczywistości? Czy faktycznie suplementacja jest konieczna? Zapraszamy do lektury, wszystko wyjaśniamy.
Czym jest witamina D?
Żebyśmy mogli ocenić, czy Witaminę D należy dodatkowo suplementować, warto na wstępie skupić się na tym, jaką odgrywa rolę w naszym organizmie. O co więc tyle zamieszania? Czym w rzeczywistości jest słynna „witamina słońca”?
Witamina D to grupa związków, do której zaliczamy witaminy:
- D1 (kalcyferol),
- D2 (ergokalcyferol),
- D3 (cholekalcyferol).
W charakterystyce witaminy D najważniejsze znaczenie mają aktywne biologicznie formy tej witaminy, tzn. witamina D2 i witamina D3.
My skupimy się na witaminie D3, czyli cholekalcyferolu. D3 należy do grupy steroidowych organicznych związków chemicznych, które rozpuszczają się w tłuszczach. Produkowana jest z cholesterolu w skórze, w trakcie ekspozycji ciała na działanie promieni słonecznych. Tak więc, aż 80% witaminy D jest wytwarzane w toku przemian zachodzących w skórze, a jedynie w 20% możemy dostarczyć wraz z pożywieniem.
Źródła witaminy D w żywności.
Skoro w Polsce nie możemy dostarczyć wystarczającej ilości witaminy D ze słońca, to poratujmy się dietą! Gdzie szukać Witaminy D? Do produktów charakteryzujących się największą ilością tej witaminy należą ryby morskie (szczególnie makrela, łosoś, śledź) oraz oleje rybne. Mniejsze ilości witaminy D znajdziemy także w mięsie, drobiu, podrobach i produktach mlecznych. Suplementacja witaminy D zapewnia nam optymalny jej poziom.
Właściwości witaminy D.
Przyjrzyjmy się im bliżej. Jaką rolę w naszym organizmie odgrywa Witamina D?
- wpływa na prawidłowy metabolizm kości,
- pomaga zwalczać próchnicę,
- korzystnie wpływa na układ mięśniowy i nerwowy,
- pozytywnie wpływa na sen,
- działa immunomodulująco, zwiększając odporność oraz przeciwbakteryjnie,
- prawdopodobnie może zapobiegać powstawaniu komórek nowotworowych,
- wspiera regenerację wątroby,
- może poprawić wrażliwość komórek na insulinę.
Faktycznie, Witamina D w znacznym stopniu wpływa na nasze zdrowie. Spójrzmy na to jeszcze z innej perspektywy – czym grozi niedobór oraz nadmiar Witaminy D?
Nadmiar witaminy D – czy to możliwe?
Nie jest możliwe wywołanie hiperwitaminozy przy zwykłej diecie lub intensywnej ekspozycji na słońce. Może jednak dojść do przedawkowania witaminy D podawanej w postaci suplementów choć dzieje się tak niezwykle rzadko. Taki stan wymaga bowiem podawania przewlekle naprawdę dużych dawek tej witaminy – ok. 50 tys. j.m. na dobę!
Warto jednak zaznaczyć, że przy niektórych chorobach (np. przy gruźlicy) już o wiele mniejsze dawki, uważane za całkowicie bezpieczne – np. powyżej 1000 j.m. na dobę, mogą spowodować objawy zatrucia.
Przedawkowanie Witamin D może w konsekwencji doprowadzić do kamicy nerkowej, nefrokalcynozy, a następnie do niewydolności nerek. U dzieci z kolei często obserwuje się opóźnienie w rozwoju psychomotorycznym.
A co z niedoborem? Otóż tutaj zaczyna się właściwa historia…
Do przyczyn niedoboru zaliczamy:
– małe spożycie w połączeniu z małą ekspozycją na słońce (UVB),
– oraz różne zaburzenia, w tym dziedziczne, takie jak zaburzenia wchłaniania, choroby zakłócające przemianę witaminy D w wątrobie i nerkach, w jej aktywne biologicznie metabolity.
Czym grozi niedobór Witaminy D? Cóż, lista jest długa…
- obniżoną odpornością na infekcje,
- zaburzeniami mikroflory jelit, tzw. dysbiozę,
- nieprawidłowościami w przebiegu ciąży i rozwoju płodu,
- stanem zapalnym skóry,
- zapaleniem spojówek,
- pogorszeniem słuchu,
- złamaniami, skrzywieniami i zwyrodnieniami układu kostnego,
- krzywicą i osteomalacją,
- dysfunkcją i osłabieniem siły mięśni,
- zniekształceniami sylwetki,
- zwiększeniem prawdopodobieństwa występowania chorób autoimmunologicznych, (m.in. stwardnienia rozsianego, reumatoidalnego zapalenia stawów, cukrzycy),
- obniżeniem funkcji kognitywnych (szczególnie zauważalne u osób starszych),
- rozwojem chorób neurodegeneracyjnych (m.in. Alzheimera, Parkinsona),
- osłabieniem i wypadaniem zębów,
- i wieloma innymi aspektami zdrowia.
Zgodzicie się z nami, że istotne jest utrzymanie prawidłowego poziomu Witaminy D w organizmie? W związku z tym, że ciężko zadbać o odpowiednie nasłonecznienie przez całe 12 miesięcy, uzasadniona jest suplementacja Witaminy D.
Będąc precyzyjnym, w Polsce naturalne światło słoneczne jedynie w okresie od kwietnia do sierpnia ma wystarczającą ilość promieni UVB niezbędnych do naturalnej syntezy witaminy D3. Zatem od września do końca marca, należy wspomóc się suplementacją.
Według zaleceń zdrowe osoby dorosłe powinny suplementować witaminę D w ilości około 2000 jednostek dziennie (maksymalnie 4000 jednostek). Jednak…
Na wchłanianie witaminy D mają wpływ:
- predyspozycje genetyczne,
- stan zdrowia,
- ekspozycja na światło słoneczne,
- karnacja,
- nawyki żywieniowe.
Nie dla wszystkich więc dawka 2000 jednostek będzie wystarczająca!
Jak wybrać odpowiednią dawkę dla siebie?
Chcąc w pełni dopasować odpowiedni rodzaj preparatu oraz dawkę, należy najpierw zbadać aktualny poziom D3 w organizmie. Warto wykonać badanie Ogen D3, ponieważ pozwala ono na dokładną ocenę :
- aktualnego stężenia witaminy D w organizmie,
- indywidualnego zapotrzebowania na tę witaminę,
- określenie skuteczności stosowanej suplementacji.
Pamiętaj, niedobór jak i nadmiar witaminy D3 jest szkodliwy, a więc dlatego tak ważne jest sprawdzenie czy dawka, określana jako norma, jest optymalna także dla Ciebie! Dobrą praktyką jest zatem systematyczne sprawdzenie poziomu witaminy D3, zwłaszcza w okresie obniżonej odporności.
