Białka – podstawowy element strukturalny i funkcjonalny naszego ciała. Budowa białek opiera się na informacjach zawartych w genach. Co ciekawe, każdy z nas posiada… te same geny! Różnimy się jednak ich wariantami. Co jeszcze bardziej zadziwiające, różnice międzyosobnicze stanowią jedynie 0,1% genomu, a to właśnie one są jedną z podstawowych przyczyn zindywidualizowania naszych organizmów. Równie interesującym zjawiskiem jest ekspresja genów – dziś opowiemy Wam o nim nieco szerzej. Zapraszamy!
Ekspresja genów – co to jest?
Gdybyśmy chcieli w prosty sposób zobrazować działanie genów, możemy powiedzieć, że działają one jak włączniki światła. Oczywiście zestaw genów, który posiadamy jest stały i nie zmienia się przez całe życie. Jednak środowisko, w którym żyjemy na co dzień może mieć dość duży wpływ na ekspresję genów.
Właśnie, ekspresja genów. Co dokładnie kryje się pod tym pojęciem? To proces, w którym informacja zawarta w genach zostaje odkodowana, odczytana i przetłumaczona -dzięki temu powstają różne produkty, głównie białka, oraz formy RNA. Proces ekspresji genów prowadzi do ujawnienia się cech organizmu. Czynnikami, które mają wpływ na „włączanie” i „wyłączanie” genów zajmuje się epigenetyka.
Dlatego często podkreślamy, że w sytuacji, w której testy genetyczne wykazują u danej osoby polimorfizm w genach odpowiedzialnych np. za celiakię, wcale nie oznacza to, że osoba ta faktycznie na nią zachoruje. Ponieważ poza zapisem informacji genetycznej w DNA, zazwyczaj potrzebujemy jeszcze “sprzyjających” warunków, aby dane zaburzenia zdrowotne się ujawniły.
Epigenetyka- czyli wpływ na geny!
Mówi się, że epigenetyka to przyszłość nauk medycznych. Ta dziedzina ma ogromne znaczenie zwłaszcza w kontekście genów i polimorfizmów, stanowiących ryzyko zaburzeń zdrowotnych, w tym zwłaszcza chorób autoimmunologicznych i nowotworów.
Odkryto już wiele czynników zewnętrznych, które mogą być przyczyną np. stresu oksydacyjnego w komórce i tym samym mieć wpływ na ekspresję genów. Możemy zaliczyć do nich m.in:
– nieprawidłowy sposób odżywiania,
– alergeny pokarmowe,
– niedobór bądź nadmiar wysiłku fizycznego,
– ekspozycja na toksyny środowiskowe,
– ekspozycja na toksyny rakotwórcze,
– przewlekły stres,
– infekcje,
… i wiele innych.
Warto więc pamiętać, że informacja genetyczna zakodowana w DNA nie warunkuje tego, czy dany gen się ujawni. Jest to predyspozycja, która nie musi determinować manifestacji danego genu, w postaci cechy czy choroby. Jednak uzyskanie świadomości na temat zwiększonej predyspozycji do „włączenia się” danego genu, niesie za sobą niesamowite możliwości:
– pozwala nam wystarczająco wcześnie wdrożyć odpowiednią profilaktykę,
– umożliwia nam wykonanie bardziej celowanej diagnostyki medycznej bądź terapii.
Twoje geny, Twoją siłą!
Informacja zapisana w DNA jest niezmienna przez całe życie, a to umożliwia nam przeprowadzenie testów genetycznych na każdym etapie życia, nawet w okresie niemowlęcym, czyli na kilkadziesiąt lat przed ujawnieniem się potencjalnej choroby! Niezmienność DNA gwarantuje nam również to, że badanie DNA wykonamy tylko jeden raz przez całe życie.
Epigenetyka to ogromny krok naprzód! To dziedzina nauki, która pozwala na spersonalizowanie:
– profilaktyki zdrowotnej,
– diety,
– metod leczenia,
– dawek suplementacyjnych,
– zaleceń sportowych.
Warto wiedzieć, że pomimo często podawanych zalecanych dawek i poziomów witamin, nie muszą być one dla nas odpowiednie, ponieważ stworzenie uniwersalnych rozwiązań zazwyczaj opiera się na uśrednieniu wartości dla populacji. Każdy organizm inaczej metabolizuje tłuszcze i leki, potrzebuje innej dawki witaminy A czy kwasu foliowego, innej rodzaju aktywności fizycznej. Dlatego tak istotne jest poznanie własnych genów! A najprostszym i najlepszym na to sposobem jest wykonanie Raportu Genetycznego Ogen. Odkryj swoje geny i ciesz się zdrowym i długim życiem!
