Każdy z nas powinien znaleźć chwilę, aby zaplanować sobie dokładny przegląd organizmu w postaci badań okresowych – najlepiej jest to zrobić od razu na cały rok. Profilaktyka dotyczy bowiem każdego – również osób młodych i tych w pełni zdrowia. Dlaczego? Ponieważ bardzo dużo schorzeń i chorób, zanim objawi się typowymi symptomami, można wykryć o wiele, wiele wcześniej – dzięki regularnemu monitorowaniu stanu zdrowia i wykonywaniu badań profilaktycznych. Badania okresowe powinny stanowić nieodłączny element profilaktyki zdrowotnej.
Badania okresowe, które powinien wykonywać każdy z nas.
Mimo iż na każdym kroku słyszymy, że profilaktyka chorób jest naprawdę istotną kwestią, to nadal wiele osób lekceważąco podchodzi do konieczności regularnego wykonywania badań okresowych. Jakich najczęściej używamy wymówek?
– Przecież jestem młody.
– Czuję się bardzo dobrze, nic mi nie jest.
– Nie mam czasu.
– Badałem się kilka lat temu i wszystko było w porządku.
Oczywiście, nie zawsze brak wykonywania badań okresowych wynika z niechęci. Czasami faktycznie jest nam ciężko wygospodarować czas na wizytę u lekarza, a czasami po prostu nie wiemy, jak powinna wyglądać diagnostyka profilaktyczna. Dlatego postanowiliśmy pokrótce opisać badania, które są bardzo pomocne i które powinniśmy na stałe wprowadzić do naszego terminarza.
Do podstawowych badań, które powinien wykonać każdy dorosły człowiek (przynajmniej raz w roku!) zaliczamy przede wszystkim:
- morfologię krwi,
- badanie ogólne moczu,
- próby wątrobowe,
- badanie tarczycy
- lipidogram,
- badanie prostaty.
Morfologia – dlaczego jest tak ważna?
Wszyscy lekarza zgodnie przyznają, że morfologię krwi należy wykonać minimum(!) raz roku. Cóż, nie bez przyczyny mówi się, że krew jest zwierciadłem tego, co dzieje się w naszym organizmie. Badanie jest proste, tanie, szybkie i nie wymaga większego przygotowania (wystarczy na pobranie krwi stawić się na czczo), a pozwala wykryć wiele schorzeń, jak i poważnych chorób na wczesnym etapie.
Dzięki morfologii dowiesz się m.in. czy:
– nie masz niedoborów witamin,
– nie przechodzisz aktualnie infekcji,
– czy w Twoim organizmie nie toczy się stan zapalny,
– a nawet czy Twój organizm nie zmaga się z białaczką.
Jak widzisz, na podstawie morfologii krwi możliwe jest dość dokładne określenie ogólnej kondycji organizmu. Dlatego to badanie, którego nie możesz bagatelizować.
Badanie moczu
To kolejne proste, ale wyjątkowo istotne badanie laboratoryjne, o którym nie możesz zapominać. Dzięki ogólnemu badaniu moczu można bowiem zdiagnozować wiele różnych schorzeń na wczesnym etapie.
Co konkretnie wykryje badanie moczu? Choć zazwyczaj wykonuje się je przy podejrzeniu chorób wątroby, nerek i układu moczowego, wyniki badania moczu pomagają także w zidentyfikowaniu wielu innych chorób, jak np.:
– nadciśnienie tętnicze,
– cukrzyca,
– żółtaczka,
– zapalenie trzustki,
– nowotwory.
Badanie moczu jest także przydatne m.in. w diagnostyce chorób nadnerczy, przy monitorowaniu poziomu wapnia, witaminy C oraz mocznika w organizmie.
To szybkie i tanie badanie, które pozwoli ocenić Twój stan zdrowia. Zarezerwuj w kalendarzu termin na wizytę w przechodni!
Próby wątrobowe
Wiele osób żyje w błędnym przekonaniu, że na złą kondycję wątroby wpływa wyłącznie alkohol. Niestety, zaburzenia pracy wątroby mogą nastąpić na skutek zakażenia wirusowego czy przyjmowania leków przez dłuższy czas. Na szczęście dzięki próbom wątrobowym możliwa jest ocena funkcjonowania tego organu.
To badanie diagnostyczne polega na oznaczeniu aktywności wybranych enzymów, które wskazują na stan działania wątroby. Dzięki próbom wątrobowym można:
– we wczesnym stadium wykryć wiele chorób wątroby, zarówno tych ostrych, jak i przewlekłych,
– ocenić stan uszkodzenia wątroby.
Do tego rodzaju badania trzeba się przygotować:
– w przychodni należy stawić się na czczo (do 12 godzin od ostatniego posiłku),
– do 24 godzin przed badaniem należy powstrzymać się od spożywania alkoholu.
Podczas wizyty trzeba również poinformować lekarza o wszystkich aktualnie przyjmowanych lekach.
Badanie tarczycy
Coraz częściej wiele zdrowotnych problemów kobiet ma związek z nieprawidłową pracą tarczycy. Dlatego badanie tarczycy jest równie istotne z punktu widzenia odpowiedzialnej profilaktyki.
Najczęściej zlecanym badaniem jest badanie stężenia TSH, czyli hormonu tyreotropowego. To bardzo czułe badanie, dzięki niemu jesteśmy w stanie wykryć choroby tarczycy we wczesnym stadium, wtedy kiedy jeszcze przebiegają bezobjawowo. Obok TSH oznacza są także wolne hormony, w badaniach FT3 i FT4.
W celu dalszej diagnostyki należy wykonać:
– badania dodatkowe, takie jak: antyTPO lub anty-TG,
– obrazowe USG tarczycy,
– BAC, czyli biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej,
– morfologiczne.
Lipidogram
Lipidy to nic innego niż tłuszcze, które stanowią jeden z podstawowych elementów budulcowych ludzkiego organizmu. W dużym skrócie, tłuszcze możemy podzielić na te niepożądane oraz dobre, które są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jednak i te drugie mogą stać się elementem niekorzystnym, jeśli proporcje między złymi a dobrymi tłuszczami zostaną zaburzone. Taka sytuacja może bardzo negatywnie wpływać na funkcjonowanie narządów wewnętrznych. Dlatego warto kontrolować poziom poszczególnych frakcji lipidowych.
W ramach badania profilu lipidowego wykonuje się pomiary stężeń następujących tłuszczów:
– cholesterolu całkowitego,
– frakcji cholesterolu HDL (tzw. dobrego cholesterolu),
– frakcji cholesterolu LDL (tzw. złego cholesterolu),
– triglicerydów (TG).
Choć lipidogram na listę badań okresowych powinien wpisać każdy z nas, to obowiązkowo badanie to powinny wykonywać osoby z grupy ryzyka, czyli:
– osoby, u których szanse na wystąpienie zaburzeń lipidowych i chorób sercowo-naczyniowych jest szczególnie wysokie,
– osoby, u których zachodzi podejrzenie genetycznie uwarunkowanego podwyższonego stężenia cholesterolu,
– palacze,
– osoby z nadwagą i otyłością,
– osoby, które cierpią na nadciśnienie tętnicze, cukrzycę czy przewlekłą chorobę nerek.
PSA
Wielu mężczyzn uważa, że ten temat absolutnie ich nie dotyczy, jednak statystyki są nieubłagane – problemy z prostatą dotykają sporej grupy mężczyzn i to już po czterdziestce. Niestety, nadal zbyt mało mężczyzn wykonuje badania okresowe profilaktyczne w tym kierunku.
PSA, czyli badanie antygenu gruczołu krokowego, to najlepszy sposób na sprawdzenie, czy z prostatą wszystko w porządku i czy w obrębie gruczołu krokowego nie pojawiają się zmiany nowotworowe. Badanie przeprowadza się w oparciu o próbkę krwi, której pobranie wygląda tak samo, jak przy morfologii.
Choć istnieje lista badań profilaktycznych, które każdy z nas powinien wykonywać, nie należy zapominać, że szczegółowy zakres diagnostyki zależy od naszego wieku, stanu zdrowia, czynników środowiskowych, a także kwestii genetycznych. W celu określenia, które badania okresowe powinniśmy wykonać i z jaką częstotliwością, należy udać się do lekarza. Dzięki wiedzy o stanie naszego zdrowia oraz dodatkowym informacjom uzyskanym podczas wywiadu będzie on w stanie dobrać najlepszy plan profilaktyki.
Ogromną wskazówką, która pomoże nam w zdefiniowaniu indywidualnej listy badań okresowych jest również interpretacja Raportu Genetycznego Ogen. Predyspozycje genetyczne dadzą nam odpowiedź czy jesteśmy bardziej narażeni na poszczególne choroby (np. cukrzycę, chorobę Leśniowskiego – Crohna, hemochtomatozę, chorobę Gravesa-Basedowa, udar), predysponowani do obniżonego wchłaniania witamin i minerałów, a nawet jak metabolizujemy niektóre leki. Taka wiedza to klucz do długiego i zdrowego życia. Warto bowiem pamiętać, że badania diagnostyczne pomagają nie tylko w wykrywaniu chorób we wczesnym stadium ich rozwoju, ale mogą też uświadomić nam, jak tryb życia wpływa na nasz organizm. A dzięki temu stać się motywacją do prowadzenia zdrowszego stylu życia – rzucenia palenia, zmiany diety, uprawiania sportu. Twoje geny, Twoją siłą!
