Endometrioza to przewlekła choroba hormonalno- immunologiczna polegająca na rozroście błony śluzowej macicy poza jamą macicy. W zależności od stopnia zaawansowania kobiecie towarzyszą bóle ogromne cierpienie. Badania podają, że aż co 10 kobieta na świecie może chorować na endometriozę. Skuteczne wykrycie i leczenie jest kluczowe, ponieważ nieleczona endometrioza może być przyczyną bezpłodności.
Jakie są objawy endometriozy?
- przewlekłe zmęczenie,
- dotkliwe bóle przedmenstruacyjne,
- bolesne i obfite miesiączki, trwające dłużej niż tydzień,
- nieregularne cykle miesiączkowe,
- ból odczuwalny podczas stosunku płciowego,
- przewlekły ból w obrębie jamy brzusznej,
- bóle pęcherza przy oddawaniu moczu,
- zmiany rytmu i konsystencji wypróżnień,
- zaburzenie płodności
Endometrioza, jakie są przyczyny jej występowania?
W przebiegu choroby dochodzi do aktywacji układu odpornościowego i wyrzutu cytokim prozapalnych i rozprzestrzenianie się zmian chorobowych, nasilane przez nadmiar estrogenów. Przyczyny endometriozy wciąż nie są do końca poznane. Dodatkowo, na przestrzeni lat pojawiło się mnóstwo hipotez, natomiast wśród najbardziej popularnych figurują:
- podłoże genetyczne
- przyczyny autoimmunologiczne,
- nadmiar estrogenów
Za przyczynę uważa się również operację cesarskiego cięcia w przeszłości czy nacięcie krocza.Za główną jednak przyczynę uważa się przewlekły, ogólnoustrojowy stan zapalny.
Ale.. co ma wspólnego z jelitami?
Nasz organizm stanowi sieć naczyń połączonych. Na pewno wiesz, że zdrowie zaczyna się w jelicie. Bakterie jelitowe w znaczym stopniu wpływają na pracę nie tylko układu pokarmowego, ale również na układ immunologiczny, metabolizm, układ hormonalny, a także jak się okazuje..funkcje rozrodcze.
W zdrowym jelicie przeważają bakterie mikrobioty ochronnej. Zaburzenia mikrobioty spowodowane są przerostem bakterii gnilnych w jelitach, co manifestować się może wzdęciami, zaparciami oraz zmianą perystaltyki jelit. Nadmiar czynnych metabolicznie bakterii prowadzi do roszczelnienia bariery jelitowej, endotoksemii, czyli wydzielenia się do krwiobiegu toksyn. Toksyny, wnikając do krwi, obciążają wątrobę, mogąc również wpływać na metabolizm estrogenów, co stanowi kluczowy czynnik sprawczy w endometriozie. Zachowanie eubiozy (równowagi w jelicie), oraz odpowiednia liczebność bakterii mikrobioty ochronnej stanowiących istotny element bariery jelitowej, jest regulatorem procesów zapalnych w organizmie.
Co się dzieje w jelicie przy endometriozie?
Endometrioza charakteryzuje się spadkiem liczebności bakterii mikrobioty ochronnej oraz immunostymulującej. Często zauważamy małą populację bakterii Faecalibacterium prausnitzii, odpowiedzialnych za produkcję krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Związki te są kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego człowieka, wykazują działanie przeciwzapalne, wpływają na integralność połączeń w jelicie oraz stanowią pożywkę dla kolonocytów- komórek nabłonka jelit. Niektóre badania wykazały, że podaż kwasu masłowego, należącego do krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, hamuje rozwój zmian endometrialnych.
W dysbiozie jelitowej (gdy równowaga między bakteriami komensalnymi a gnilnymi jest zaburzona), zaburzona zostaje tymm samym praca układu immunologicznego. Słaba kondycja układu odpornościowego przyczynia się do wielu chorób, w tym też chorób autoimmunologicznych, do których duże podobieństwo wykazuje endometrioza.
Krótko mówiąc- zadbanie o jelita pomoże nam załagodzić objawy endometriozy.
mam endometriozę- co robić?
Skorzystaj z pomocy specjalistów!
Im wczesniej wdrożymy odpowiednie leczenie, tym lepiej. Odpowiednio wcześnie rozpoznane i prowadzone leczenie endometriozy pozwala na złagodzenie objawów, przywrócenie regularnych cykli miesiączkowych i zajście w ciążę. Jeśli Twoje objawy wskazują na endometriozę, znajdź lekarza ginekologa w swojej okolicy, który specjalizuje się w tej chorobie, a także skorzystaj z pomocy dietetyka zajmującego się zdrowiem hormonalnym kobiet. Pamiętaj, że leki to nie wszystko. Podstawę leczenia endometriozy stanowią odpowiednie zmiany stylu życia oraz wdrożenie diety przeciwzapalnej.
Działaj przeciwzapalnie!
Warto włączyć do codziennej diety odpowiednią dawkę kwasów omega 3, ponieważ wykazują działanie przeciwzapalne, redukując stan zapalny, który kojarzony jest z chorobą. Ponadto, wpływają korzystnie na stan naczyń krwionośnych, a dodatkowo wykazują działanie przeciwzakrzepowo. By dostarczyć sobie odpowiedniej ilości kwasów omega 3, sięgnij po tłuste ryby, orzechy, nasiona chia, olej lniany, oliwę z oliwek.
Nie zapomnij o błonniku!
Błonnik wspomaga prace jelit. Poza tym, reguluje rytm wypróżnień, a dodatkowo obniża indeks glikemiczny, w efekcie regulując gospodarkę hormonalną. Wśród źródeł błonnika wyróżniamy produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe, warzywa, owoce.
A jak antyoksydanty:
Upewnij się, że Twoja dieta obfituje w warzywa i owoce o właściwościach antyoksydacyjnych. Spożywaj intensywne w barwie warzywa i owoce zawierają witaminy A, C, E, flawonoidy. Dzięki temu, wzmocnisz swój układ immunologiczny oraz zredukujesz stan zapalny.
Produkty fermentowane:
Kiszonki zawierają spore ilości bakterii z rodzaju Lactobacillus. W celu poprawy funkcjonowania jelit oraz przywrócenia równowagi mikrobioty, sięgaj po nie często. Co możemy kisić? Warzywa! A konkretnie takie jak ogórki, rzodkiewki, a nawet.. kalafior!
Zbadaj swoje jelita. Bez wątpienia, wdrożenie odpowiedniego protokołu żywieniowo- suplementacyjnego pomoże nam uporać się z objawami. Odpowiednio dobrana probiotykoterapia oraz indywidualne wskazówki żywieniowe wspomagające utryzmanie równowagi w jelicie również pomogą Ci zapomnieć o chorobie.
O czym jeszcze warto wiedzieć?
Pożegnaj się z plastikiem!
Zdziwiona? Produkty z plastiku zawierają ksenoestrogeny- to związki chemiczne, które wykazują zdolność interakcji z układem hormonalnym i modulowania jego czynności. Ksenoestrogeny mają podobną budowę do estrogenów, co powoduje w rezultacie oszukanie organizmu i rozregulowanie gospodarki hormonalnej. Wśród źródeł ksenoestrogenów wymienia się produkty takie jak: tworzywa sztuczne, pestycydy, spaliny, dym tytoniowy. Krótko mówiąc, w endometriozie niezwykle ważne jest wyeliminowanie kontaktu z tym szkodliwym związkiem. Gdzie znajdować się może bisfenol A? Stosuje się go powszechnie do produkcji puszek aluminiowych, butelek PET, zabawek, pojemników na żywność. W ten sposób, dostaje się do organizmu, siejąc w nim spustoszenie. Już niskie dawki mogą powodować u kobiet:
- oporność na insulinę,
- zaburzenia funkcjonowania tarczycy,
- endometriozę,
- PCOS.
Dodatkowo, unikaj alkoholu, używek i tłuszczy TRANS! Produkty z tych grup charakteryzują się wysokim potencjałem prozapalnym.
Podsumowując- endometrioza jest złożoną chorobą, a by złagodzić jej objawy należy zadziałać kompleksowo, dbając zarówno o stan jelit, jak i stosując odpowiednią dietę oraz suplementację.
bibliografia:
- Chadchan SB, Popli P, Ambati CR, Tycksen E, Han SJ, Bulun SE, Putluri N, Biest SW, Kommagani R. Gut microbiota-derived short-chain fatty acids protect against the progression of endometriosis. Life Sci Alliance. 2021 Sep 30;4(12):e202101224. doi: 10.26508/lsa.202101224. PMID: 34593556; PMCID: PMC8500332.
- Helbig M, Vesper AS, Beyer I, Fehm T. Does Nutrition Affect Endometriosis? Geburtshilfe Frauenheilkd. 2021 Feb;81(2):191-199. doi: 10.1055/a-1207-0557. Epub 2021 Feb 8. PMID: 33574623; PMCID: PMC7870287.
- Jurkiewicz-Przondziono J, Lemm M, Kwiatkowska-Pamuła A, Ziółko E, Wójtowicz MK. Influence of diet on the risk of developing endometriosis. Ginekol Pol. 2017;88(2):96-102. doi: 10.5603/GP.a2017.0017. PMID: 28326519.
- Jiang I, Yong PJ, Allaire C, Bedaiwy MA. Intricate Connections between the Microbiota and Endometriosis. Int J Mol Sci. 2021 May 26;22(11):5644. doi: 10.3390/ijms22115644. PMID: 34073257; PMCID: PMC8198999.
- Jiang I, Yong PJ, Allaire C, Bedaiwy MA. Intricate Connections between the Microbiota and Endometriosis. Int J Mol Sci. 2021 May 26;22(11):5644. doi: 10.3390/ijms22115644. PMID: 34073257; PMCID: PMC8198999.
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33761124/
- Buck Louis GM, Peterson CM, Chen Z, Croughan M, Sundaram R, Stanford J, Varner MW, Kennedy A, Giudice L, Fujimoto VY, Sun L, Wang L, Guo Y, Kannan K. Bisphenol A and phthalates and endometriosis: the Endometriosis: Natural History, Diagnosis and Outcomes Study. Fertil Steril. 2013 Jul;100(1):162-9.e1-2. doi: 10.1016/j.fertnstert.2013.03.026. Epub 2013 Apr 8. PMID: 23579005; PMCID: PMC3700684.
