Choroby nowotworowe stanowią drugą najczęstszą przyczynę śmieci na całym świecie. Według niepokojących statystyk, bez wątpienia częstotliwość wykrywania nowotworów wykazuje tendencje wzrostową. Wśród głównych przyczyn chorób nowotworowych wyróżniamy czynniki genetyczne, środowiskowe, ale również jak się okazuje… zaburzenia mikrobioty jelit. Mikrobiota w nowotworach jest zmieniona, bardzo często brak w niej bakterii odżywiających nabłonek jelita.
Mikrobiota w nowotworach
Przede wszystkim, mikrobiota jelitowa pełni kluczową rolę w procesach fizjologicznych zachodzących w organizmie człowieka. Poza tym, wspiera mechanizmy związane z odpowiedzią odpornościową oraz regulacjami metabolicznymi.
Coraz więcej dowodów wskazuje ogromny wpływ mikrobioty na procesy nowotworzenia, rozwój zmian nowotworowych. Co więcej, bakterie mogą zmieniać odpowiedź na stosowaną terapię. Pamiętajmy, że aż do 80% komórek odpornościowych znajduje się w jelitach. Stała współpraca między komórkami odpornościowymi znajdującymi się w jelicie, a bakteriami jelitowymi stanowi gwarant naszego zdrowia. Zaburzenie składu mikrobioty bądź zaburzenie komunkacji w rezultacie może obniżać odporność, ale również i doprowadzać do procesów chorobowych w organizmie.
Dlaczego tak jest? Zacznijmy od anatomii jelita.
Bariera jelitowa stanowi zaporę między środowiskiem jelita oraz środowiskiem wewnętrznym. Ściana jelita cienkiego ma kilka warstw, a kluczowym elementem strukturalnym są połączenia ścisłe (tight junction), ale także warstwa śluzu, chroniące przed przedostaniem się patogenów i toksyn z jelita do krwiobiegu. Komórki nabłonkowe jelita natomiast, regulują przepuszczalność jelitową oraz biorą udział w wytwarzaniu cytokin.
Nasze jelita zamieszkują mikroorganizmy. Ich osobliwy zbiór nazywamy mikrobiotą jelitową. Prawidłowa, niezmieniona chorobowo mikrobiota wspiera procesy trawienne (bakterie rozkładają błonnik nierozpuszczalny), moduluje pracę układu nerwowego oraz odpowiada za naszą odporność.
Coraz więcej badań dowodzi, że zdrowe jelita to brak chorób oraz dobrobyt na długie lata. Warto wspomnieć, że bakterie same w sobie wytwarzają metabolity. Bakterie odpowiedzialne za hamowanie rozwoju patogenów mają również zdolność do wytwarzania krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych i bakteriocyn działających odżywczo na jelita i hamująco na rozwój patogenów. Z kolei bakterie potencjalnie chorobotwórcze wytwarzają metabolity mogące drażnić śluzówkę jelita.
Podsumowując warto zadbać o jelita zarówno w prewencji nowotworów jak i podczas terapii onkologicznej.
Czy mikrobiota jelit to same bakterie?
Musimy pamiętać, że mikrobiota jelit to nie tylko bakterie, ale też grzyby, archeony, wirusy oraz drożdże. W zdrowym jelicie mikroorganizmy żyją ze sobą w równowadze. Zaburzenie wewnętrznej równowagi w jelicie natomiast, może prowadzić w sposób pośredni i bezpośredni zarówno do wielu chorób jak i nowotworów.Mikrobiota w nowotworach charakteryzuje się wystąpieniem zubożałej liczby bakterii ochronnych, a także zancznym zmniejszeniem różnorodności bakterii w jelicie.
W jakich mechanizmach mikrobiota może przyczyniać się do rozwoju nowotworów?
Co ciekawe, badania na modelach zwierzęcych wykazały obecność poszczególnych czynników wspierających oraz hamujących powstawanie nowotworów w zależności od bakterii dominujących w jelicie. Z tego względu, mikrobiota może indukować karcynogenezę przez wydzielanie genotoksyn, które mogą zniszczyć DNA gospodarza (czyli człowieka). Na przykład bakterie z grupy E. faecalis produkują substancje zwane nadtlenkami, które mogą niszczyć komórki DNA.
Toksyny bakteryjne mogą prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego, wskutek którego następuje wzrost reaktywnych form tlenu oraz pojawiają się uszkodzenia na poziomie komórek i tkanek. Zaburzenie równowagi mikrobioty jelit (dysbioza) może przyczyniać do pojawienia się onkogenów i ognisk nowotworowych nie tylko w obrębie układu pokarmowego. Podsumowując, kluczową rolę w prewencji nowotworów odgrywa odżywienie jelitowego ekosystemu.
Jak zapobiec nowotworom i dbać o stan jelit w przypadku występowania choroby?
Zbadaj stan swoich jelit!
Wykonanie badania mikrobioty jelit pozwala w dokładny sposób zobrazować stan jelit i w rezultacie odpowiednio szybko podjąć kroki w celu odbudowania składu mikrobioty. Poza dokładną analizą bakterii zamieszkujących jelito, badanie OGEN Mikrobiota zawiera również wiele szczegółowych parametrów takich jak pH kału, a co najważniejsze markery stanu jelit, takie jak zonulina czy kalprotektyna. Podwyższony poziom zonuliny wskazuje na rozszczelnienie bariery jelitowej, co w rezultacie sprzyja zjawisku dysbiozy. Podwyższenie poziomu zonuliny i kalprotektyny, pH kału, podobnie jak spadek liczebności bakterii mikrobioty ochronnej oraz wzrost liczebności mikrobioty proteolitycznej powinna być wyrażnym sygnałem alarmującym.
Zadbaj o swoją mikrobiotę!
Nie zapomnij stosować probiotykoterapii. Są to preparaty uważane za bezpieczne. Badania dowodzą, że szczepy Lactobacillus rhamnosus i Lactobacillus acidophilus z powodzeniem stosowane są w profilaktyce raka jelita grubego, a badania nad preparatem Vivomixx były bezpieczne dla pacjentów onkologicznych. Niemniej, istotne jest żeby pamiętać, że chęć zastosowania probiotykoterapii w okresie leczenia onkologicznego musi być niezwłocznie skonsultowana z lekarzem prowadzącym.
Przede wszystkim- odżyw bakterie jelitowe!
Należy pamiętać, że odpowiednie spożycie tłuszczów roślinnych oraz rozpuszczalnego i nierozpuszczalnego błonnika wpływa na mikrobiotę jelit oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworów. Spożywaj również fermentowane warzywa.
Nie zapominaj również o suplementacji witaminy D3!
Witamina D3 stymuluje do wzrostu bakterie mikrobioty ochronnej Lactobacillus i Bifidobacterium.
Podsumowując:
Mikrobiota w nowotworach bardzo często może być zaburzona, z uwagi choćby na silne leki stosowane w chorobach nowotworowych. Zadbanie o jelita może wpływać stymulująco na układ odpornościowy.
Jeśli chcesz dowiedzieć się jaki jest stan Twoich jelit, wykonaj badanie OGEN Mikrobiota jelit.
Bibliografia:
- Goodman B, Gardner H. The microbiome and cancer. J Pathol. 2018 Apr;244(5):667-676. doi: 10.1002/path.5047. Epub 2018 Mar 12. PMID: 29377130.
- Al Bander Z, Nitert MD, Mousa A, Naderpoor N. The Gut Microbiota and Inflammation: An Overview. Int J Environ Res Public Health. 2020 Oct 19;17(20):7618. doi: 10.3390/ijerph17207618. PMID: 33086688; PMCID: PMC7589951.
- Sepich-Poore GD, Zitvogel L, Straussman R, Hasty J, Wargo JA, Knight R. The microbiome and human cancer. 2021 Mar 26;371(6536):eabc4552. doi: 10.1126/science.abc4552. PMID: 33766858; PMCID: PMC8767999.
- Rahman MM, Islam MR, Shohag S, Ahasan MT, Sarkar N, Khan H, Hasan AM, Cavalu S, Rauf A. Microbiome in cancer: Role in carcinogenesis and impact in therapeutic strategies. Biomed Pharmacother. 2022 May;149:112898. doi: 10.1016/j.biopha.2022.112898. Epub 2022 Apr 2. PMID: 35381448.
- Bultman SJ. Emerging roles of the microbiome in cancer. Carcinogenesis. 2014 Feb;35(2):249-55. doi: 10.1093/carcin/bgt392. Epub 2013 Dec 3. PMID: 24302613; PMCID: PMC3908754.
- Meng C, Bai C, Brown TD, Hood LE, Tian Q. Human Gut Microbiota and Gastrointestinal Cancer. Genomics Proteomics Bioinformatics. 2018 Feb;16(1):33-49. doi: 10.1016/j.gpb.2017.06.002. Epub 2018 Feb 21. PMID: 29474889; PMCID: PMC6000254
- Carolina Vieira De Almeida, Marcela Rodrigues de Camargo, Edda Russo, Amedeo Amedei; Role of diet and gut microbiota on colorectal cancer immunomodulation; World J Gastroenterol. Jan 14, 2019; 25(2): 151-162
- Kaur S, Kaur S. Bacteriocins as Potential Anticancer Agents. Front Pharmacol. 2015 Nov 10;6:272. doi: 10.3389/fphar.2015.00272. PMID: 26617524; PMCID: PMC4639596.
- Fathizadeh H, Saffari M, Esmaeili D, Moniri R, Kafil HS. Bacteriocins: New Potential Therapeutic Candidates in Cancer Therapy. Curr Mol Med. 2021 Apr;21(3):211-220. doi: 10.2174/1566524020999200817113730. PMID: 33109060.
